تحريم‌ها و ردپايي آن‌ها در نحوه‌ي كار استارتاپها و كسبوكارهاي ايراني انكارناپذير است. سختي‌ها و مشكلاتي كه استارتاپها با آن دست‌وپنجه نرم مي‌كنند، اين روزها به بخشي از روزمرگي اين كسب‌وكارها تبديل شده است.
نزديك به يك دهه است كه تحريم سايه‌اش را بر انواع كسبوكارهاي ايراني انداخته و آن‌ها را با روش‌هاي متفاوتي زيرفشار قرار داده است. ناگفته نماند ناديده‌گرفتن رشد استارتاپ‌هاي ايراني در اين شرايط سخت و پرفشار كه با تشديد تحريم‌ها سخت‌تر هم شده، عادلانه نيست. دسترسي‌نداشتن به زيرساخت‌هاي متفاوت و رو‌به‌رو‌شدن با سنگ بزرگ تحريم كه به‌شدت دسترسي به انواع زيرساخت‌ها را محدود كرده، باعث شده خودِ صاحبان ايده دست‌به‌كار شوند و زيرساخت‌هاي موردنياز را بسازند.
مي‌توان گفت تحريم دو گزينه پيش روي ما قرار داده است: هيچ كاري نكنيم و دست روي دست بگذاريم و تسليم شويم يا دنبال راه‌حل باشيم. با دودوتا چهارتايي كلي و بررسي كسبوكارهاي نوپاي ايراني مي‌توان به‌راحتي تشخيص داد بسياري گزينه‌ي دوم را انتخاب كرده‌اند و پاي در راه قوي‌ترشدن گذاشته‌اند.
زيرساخت بزرگي در تمام زمينه‌ها در كشور وجود دارد كه براي مثال تجارت الكترونيك يكي از گزينه‌هاي روي ميز است. دسترسي به اينترنت و گسترش ضريب نفوذ استفاده از كارت‌هاي بانكي، مهر تأييدي بر اين نكته است. البته افزايش استارتاپها و خدماتشان در فضايي كه قدرت رقابت با نمونه‌هاي بزرگ و قدرتمند خارجي به‌دليل تحريم‌هاي بيروني و نبود امكان حضور آن‌ها در ايران به‌وجود آمده، مي‌تواند زمين بازي بدون رقيبي ايجاد كند.
گاهي بازي در اين زمين بي‌رقيب و نبود حس رقابت، به‌دليل نبود امكان مقايسه بين كيفيت‌هاي مختلف، مشتري نهايي را متضرر كند؛ كيفيتي كه مي‌توانست با بازبودن زمين رقابت، علاوه‌بر حضور رقباي خارجي و استفاده از بازار جديد، زمينه‌ي رقابت بهتري هم براي استارتاپ ايراني به‌وجود آورد. البته، باتوجه‌به بكربودن فضاي رقابتي و زيادبودن مسائلي كه استارتاپها مي‌توانند براي حل‌شدن آن‌ها پا به عرصه بگذارند، در هر بخش چندين استارتاپ داخلي فعاليت مي‌كنند كه همين موضوع مي‌تواند به ايجاد رقابت داخلي و افزايش كيفيت كمك كند.
تحريم براي استارتاپ
براي مثال، اين موضوع را مي‌توان در انواع و اقسام استارتاپ‌هاي ايراني مشاهده كرد؛ از تاكسي‌هاي اينترنتي گرفته تا كسبوكارهاي تبليغاتي موبايل. دسترسي‌نداشتن به سرويس‌هاي خارجي علاوه‌بر رشد علمي در ايران، باعث شده پرداخت‌هاي دلاري شركت‌ها براي استفاده از اين سرويس‌ها به ريال تغيير كند. اين موضوع بر پرداخت‌هاي مالي شركت‌ها تأثير گذاشته است.
در دوران تحريم، بومي‌‌كردن ايده‌‌هاي جهاني در اكوسيستم استارتاپي ايران را بايد با دقت انجام دهيم
البته، نبايد فراموش كنيم تحريم‌ها مثل شمشير دولبه شده و هم مي‌تواند به نفع و هم به ضرر اكوسيستم استارتاپي ما باشد؛ شمشيري كه هم بازار بزرگي مثل ايران را از شركت‌ها و استارتاپ‌هاي خارجي دور مي‌كند و هم اينكه اجازه رقابت با اين استارتاپها را از رقباي ايراني مي‌گيرد.
درنهايت بومي‌‌كردن ايده‌‌هاي جهاني در دوران تحريم و كمك به هم‌افزايي بيشتر در اكوسيستم استارتاپي ايران كاري است كه بايد با دقت آن را انجام دهيم. مگر براي حل معادله تحريم‌ها براي مواجهه با سختي‌ها، كار ديگري از دست ما برمي‌آيد؟
در روزهايي كه همه بايد دست‌به‌دست هم بدهيم، ايستادگي كنيم، به كمترين‌ها قانع باشيم و مثل كوه پشت كسبوكارهاي هم بايستيم تا علاوه‌بر اشتغال‌زايي چرخه‌ي اقتصاد مملكت را بچرخانيم، شايسته نيست كه فقط جنبه‌هاي منفي كار را در نظر بگيريم و كم بياوريم.
همين شروع‌هاي به اصطلاح كپي‌شده و زيرساخت‌هايي كه با كلي تلاش به ثمر نشسته است، بارقه‌هايي از اميد است و مي‌تواند عاملي باشد براي ساخته‌شدن آينده پيش روي ما. شك نكنيم!
شمشير دولبه تحريم‌ها براي استارتاپها